Mieszkańcy domów wielorodzinnych często spotykają się z problemem tzw. zalań sąsiedzkich. Jak uzyskać odszkodowanie za straty poniesione w wyniku zalania i kto odpowiada za wypłatę świadczenia?

Odpowiedzialność za zalanie mieszkania – zasada winy

Przed przystąpieniem do formalności należy bezwzględnie znaleźć i usunąć przyczynę usterki. Jest to szczególnie ważne ze względu na ochronę mienia: zalanie rozprzestrzenia się bardzo szybko, a usterki bywają na ogół rozległe i trudne do usunięcia. Ustalenie źródła szkody ma także duże znaczenie w przy wypłacie odszkodowania. W myśl wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2013 r. (sygn. akt III CZP 63/12 ), w przypadku zalania sąsiedzkiego obowiązuje przepis art. 415 Kodeksu Cywilnego: kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. W praktyce oznacza to, że obowiązek zadośćuczynienia spoczywa na faktycznym sprawcy szkody, a nie na osobie zajmującej lokal.

Ustalenie sprawcy zalania i dokumentacja szkód

Jako poszkodowany musisz udowodnić sam fakt zalania, a także świadome działanie lub zaniedbanie sąsiada prowadzące do wystąpienia szkody. Dowód ten jest łatwy do przeprowadzenia, bowiem obowiązki spoczywające na właścicielu lokalu są ściśle określone: właściciel odpowiada za konserwację i naprawę zużytych elementów instalacji na terenie lokalu. Z obowiązku tego wyłączone są piony wodne i kanalizacyjne, ponieważ nie stanowią one odrębnej własności zajmującego lokal. Jeśli źródło awarii leży właśnie tutaj, za szkodę odpowiada zarządca budynku. Właściciel lokalu będzie zwolniony z obowiązku odszkodowania także w przypadku, jeśli zalanie jest skutkiem tzw. siły wyższej – losowego zdarzenia niemożliwego do przewidzenia (np. uderzenie pioruna lub trzęsienie ziemi), oraz jeśli szkoda nastąpiła na skutek działania poszkodowanego lub osób trzecich.

Jak wykazać przyczynę zalania? Jeśli sąsiad sam uzna swoją winę, należy sporządzić wspólne oświadczenie z wyszczególnieniem wszystkich poniesionych szkód. Jeśli zalanie nastąpiło na skutek awarii pionu, protokół szkody wystawia zarządca budynku lub przedstawiciel spółdzielni. Do obu dokumentów warto dołączyć dokładne fotografie zniszczonego mienia. Niejednokrotnie zdarza się, że sprawca szkody nie chce wziąć na siebie odpowiedzialności za zalanie – w takiej sytuacji konieczna będzie opinia rzeczoznawcy z zakładu ubezpieczeń.

Wypłata odszkodowania za poniesioną szkodę

Po ustaleniu odpowiedzialności za szkodę możesz zwrócić się bezpośrednio do ubezpieczyciela z wnioskiem o rekompensatę. Jeśli sąsiad dysponuje ubezpieczeniem OC w życiu prywatnym, zdobycie świadczenia będzie bardzo proste. Wystarczy zgłosić zalanie do towarzystwa ubezpieczeniowego i podać numer polisy sprawcy, a firma wyśle swojego rzeczoznawcę i na podstawie jego opinii wypłaci odszkodowanie. Jeśli wina za szkodę spoczywa na spółdzielni lub zarządcy budynku, należy zgłosić roszczenie bezpośrednio do tych instytucji.

Co zrobić w przypadku, gdy szkoda nastąpiła z winy właściciela lokalu, a nie posiada on ubezpieczenia OC? Możesz ubiegać się o zadośćuczynienie bezpośrednio u sprawcy zalania. Osoba ta powinna samodzielnie zobowiązać się do pokrycia kosztów naprawy zalanego lokalu i ruchomości. Jeśli formalne wezwanie nie przyniesie tu skutku, pozostaje Ci droga postępowania cywilnego.

Jeśli przed wystąpieniem szkody wykupiłeś własne ubezpieczenie majątkowe na wypadek zalania, uzyskasz odszkodowanie właśnie z tego tytułu. Ubezpieczalnia dokona wyceny koniecznych napraw i wypłaci Ci należną kwotę, a następnie wystąpi z roszczeniem zwrotu poniesionych kosztów do sprawcy zalania.