Klauzule umowne modyfikują zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela i w pewien sposób ograniczają wypłatę świadczeń. W ubezpieczeniach majątkowych i komunikacyjnych możesz się spotkać z pojęciem franszyzy, którą określa się często mianem “udziału własnego”. Czym dokładnie jest franszyza i jak dokładnie działa?

Z tego wpisu dowiesz się:

• czym jest franszyza,
• jakie rodzaje franszyz wyróżniamy,
• jak franszyza wpływa na wysokość składki i wypłatę odszkodowania.

Franszyza to nie franczyza

Pojęcia franszyza i fanczyza brzmią niemal identycznie, jednak na tym podobieństwa się kończą. Franczyza to termin biznesowy określający system sprzedaży pod marką franczyzodawcy, przy wykorzystaniu jego zaplecza technicznego i technologicznego. Franszyza to termin ubezpieczeniowy oznaczający udział własny ubezpieczonego w wypłaconym odszkodowaniu.

Co powinieneś wiedzieć o franszyzie?

Wykupienie polisy zawsze powinna poprzedzić dokładna lektura umowy ubezpieczenia. To ten dokument określa zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela oraz prawa i obowiązki obu stron. Warto dokładnie przeczytać OWU, by mieć świadomość jak, w razie wystąpienia zdarzenia podlegającego ubezpieczeniu, będzie wyglądać wypłata odszkodowania. Mogą zdarzyć się sytuacje, w których pomimo wykupienia polisy, odszkodowanie nie zostanie wypłacone. Wszystkich tych informacji dostarcza OWU.

Co z tym udziałem własnym? Franszyza to przeniesienie na ubezpieczonego odpowiedzialności za część poniesionej szkody. Wyróżniamy dwa rodzaje franszyzy: integralną i redukcyjną. Jak działają i na czym polega różnica?

Franszyza integralna

Franszyza integralna to kwota, do wysokości której ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodę. Można ją traktować jako wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkody nieprzekraczające określonej wartości. Jeśli wartość szkody przekroczy wskazaną w umowie wartość, zakład ubezpieczeniowy odpowiada już w pełnej wysokości.

Franszyza tego typu jest częstym elementem zapisów OWU, a o jej istnieniu nierzadko dowiadujemy się dopiero przy okazji drobnych szkód, które chcielibyśmy zlikwidować z ubezpieczenia. W które miejsce OWU wczytać się dokładniej? Zapisy dotyczące tego typu franszyzy można zazwyczaj znaleźć w części poświęconej wyłączeniom odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Przykład: W OWU umowy ubezpieczenia AC w PZU franszyza integralna wskazana jest w następujący sposób: “AC nie są objęte szkody, których wartość nie przekracza 300 zł (franszyza integralna); ograniczenie to nie dotyczy szkód polegających na uszkodzeniu wnętrza pojazdu przez osoby, których przewóz wymagany był potrzebą udzielenia pomocy medycznej.”

Franszyza redukcyjna

To wyrażony kwotowo lub procentowo udział własny ubezpieczonego w kosztach likwidacji szkody. W praktyce oznacza to pomniejszenie odszkodowania o ustaloną w umowie wartość. W przypadku ubezpieczeń dodatkowych klient ma możliwość wyboru np. jednej z dwóch opcji franszyzy redukcyjnej, co daje mu realny wpływ na wysokości składki ubezpieczenia. Im wyższa franszyza redukcyjna, tym składka ubezpieczenia będzie korzystniejsza cenowo.

Franszyza redukcyjna wyrażona procentowo dla klienta oznacza wypłacenie odszkodowania pomniejszonego o ustalony procent (udział własny). Z tym zapisem można się spotkać przy okazji ubezpieczenia AC na wypadek kradzieży pojazdu.

Franszyza redukcyjna wyrażona kwotowo niesie ze sobą większe ryzyko. W przypadku szkody wycenionej na kwotę niższą niż udział własny może skutkować brakiem wypłaty odszkodowania i koniecznością likwidacji szkody z własnej kieszeni. Ubezpieczyciele bardzo często stosują tę formę franszyzy redukcyjnej w przypadku uszkodzeń czy zniszczeń samochodu w ramach AC komunikacyjnego.

Który typ franszyzy redukcyjnej jest korzystniejszy dla klienta?

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na to pytanie – dostępne opcje należy rozważyć indywidualnie, zgodnie z prognozowanym rozmiarem ewentualnych szkód. Przykładowo firma wykaszająca trawniki może się liczyć z małymi szkodami spowodowanymi np. przez kamień uderzający w pobliski samochód. Natomiast firma ogólnobudowlana powinna liczyć się z możliwością nieumyślnego spowodowania znacznie większych szkód np. przez kierującego koparką, który wykonując specjalistyczne roboty budowlane nie korzysta z ochrony podstawowego OC komunikacyjnego.