Przed wyjazdem na wczasy, studia lub do pracy do państwa członkowskiego UE/EFTA lub do Wielkiej Brytanii warto wyrobić kartę EKUZ. Gdy zajdzie konieczność skorzystania z opieki medycznej za granicą, po okazaniu karty powinniśmy zostać potraktowani tak, jak osoba ubezpieczona w tym kraju. Sprawdź, do jakiej pomocy medycznej uprawnia Cię EKUZ, jak długo ważna jest karta i jak ją otrzymać.

Co daje EKUZ?

EKUZ stanowi gwarancję dostępu do takich samych świadczeń medycznych, jakie przewidziane są w odniesieniu do osób ubezpieczonych w powszechnym/publicznym systemie ubezpieczeń zdrowotnych państwa, do którego się wybierasz. Nie oznacza to zatem całkowicie darmowej opieki zdrowotnej – możesz zostać obciążony w całości lub w części kosztami wizyty u lekarza, przeprowadzenia zabiegu czy zakupu leków.

Należy pamiętać, że karta EKUZ uprawnia do doraźnego, nieplanowanego skorzystania ze świadczeń zdrowotnych, niezbędnych z medycznego punktu widzenia. Jedynie wykupienie odpowiednio dopasowanego do Twoich potrzeb i specyfiki wyjazdu ubezpieczenia turystycznego daje gwarancję pełnego bezpieczeństwa w trakcie podróży.

Gdzie działa EKUZ?

Każde państwo członkowskie posiada własny powszechny system opieki zdrowotnej, dlatego wprowadzone zostały wspólne przepisy koordynujące zasady udzielania świadczeń zdrowotnych osobom uprawnionym na podstawie ustawodawstw państw członkowskich.

Przepisy te obowiązują w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy), w Wielkiej Brytanii oraz w państwach członkowskich EFTA (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria).

Karta EKUZ ważna jest także na terytoriach zamorskich Francji (Gwadelupa, Martynika, Reunion, St-Pierre-et-Miquelon, Gujana Francuska), Portugalii (Madera, Azory) i Hiszpanii (Majorka, Minorka, Ibiza, Wyspy Kanaryjskie).

Dokument nie obowiązuje z kolei na Wyspach Normandzkich i wyspie Man, na Grenlandii i Wyspach Owczych, w Monako, San Marino i Watykanie.

Uwaga: prawo do bezpłatnego leczenia na EKUZ w Islandii, Norwegii, Liechtensteinie, Szwajcarii i Danii mają wyłącznie obywatele panśtw członkowskich UE.

Bliższe informacje o systemie ochrony zdrowia w wybranym państwie znajdziesz w serwisie internetowym NFZ.

Gdzie i jak składać wniosek?

Jeżeli wnioskując o wydanie EKUZ przedstawisz kompletną dokumentację pozwalającą na jednoznaczne ustalenie uprawnienia do otrzymania karty EKUZ, powinna ona zostać wystawiona:

• w dniu osobistego złożenia wniosku,
• w okresie do 5 dni roboczych od dnia wpływu wniosku drogą pocztową, faksem lub w formie elektronicznej do oddziału wojewódzkiego NFZ,
• w okresie od czerwca do września oddział wojewódzki może wydłużyć okres rozpatrzenia wniosku do kilkunastu dni.

Wniosek o wydanie karty należy kierować do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału wojewódzkiego NFZ. Należy przy tym pamiętać, że prawo do otrzymania karty EKUZ mają wyłącznie osoby ubezpieczone lub uprawnione na podstawie ustawodawstwa wewnętrznego jednego z państw członkowskich UE/EFTA. Wydanie karty jest bezpłatne.

Szczegółowe informacje na temat zasad wydawania i posługiwania się EKUZ można uzyskać na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia (www.nfz.gov.pl).

Ile jest ważna?

Okres ważności karty EKUZ wydawanej w związku z wyjazdem turystycznym wynika z ZARZĄDZENIA Nr 81/2020/DWM PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie okresu ważności oraz trybu wydawania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawanej w związku z pobytem czasowym w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE/EFTA oraz w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i wynosi:

20 lat: karta wydana dla osób, które:

• pobierają świadczenie emerytalne i osiągnęły wiek emerytalny – 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni.

do 18. roku życia: karta wydana dla osób, które:

• są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny
• mają własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierają rentę

5 lat: karta wydana dla osób, które:

• pobierają świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego
• nie mają skończonych 18 lat i ubezpieczenia, ale mają obywatelstwo polskie

3 lata: karta wydana dla osób ubezpieczonych, które:

• są zatrudnione
• prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą
• pobierają zasiłek / świadczenie przedemerytalne

18 miesięcy: karta wydana dla osób ubezpieczonych, które:

• pobierają rentę i mają więcej niż 18 lat
• są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 lat
• są studentami, uczniami, doktorantami
• są uczniami, mają więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia

6 miesięcy: karta wydana dla:

• nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP
• nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
• dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP
• osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług
• osób wykonujących pracę nakładczą

2 miesiące: karta wydana dla:

• bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy,
• niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych.

Jeśli w okresie ważności wydanej karty EKUZ utracisz prawo do rzeczowych świadczeń zdrowotnych na koszt NFZ osób ubezpieczonych, to ważność karty wygasa po upływie 30 dni od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia (np. rozwiązaniu umowy o pracę czy zakończeniu działalności gospodarczej).

Certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ

W przypadku, gdy osoba ubezpieczona nie uzyskała przed wyjazdem EKUZ, a konieczne jest potwierdzenie prawa do rzeczowych świadczeń zdrowotnych podczas jej pobytu w innym niż Polska kraju z zamieszczonej wyżej listy, istnieje możliwość uzyskania Certyfikatu tymczasowo zastępującego EKUZ. Zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dokument taki jest wydawany w wyjątkowych okolicznościach np.:

• kradzież lub utrata EKUZ,
• w przypadku wyjazdu w terminie zbyt krótkim, by możliwe byłoby wydanie EKUZ,
• w przypadku, gdy osoba zapomniała przed wyjazdem zawnioskować o dokument.